Warto mieć świadomość, że przemysł tekstylny jest drugim, po branży paliwowej, największym trucicielem naszej planety. Nienoszone, niepotrzebne już ubrania to odpady, śmieci, które zapełniają wysypiska. Szacuje się, że każdego roku na całym świecie powstaje aż 92 miliony ton odpadów tekstylnych, przy czym oczekuje się, że liczba ta wzrośnie do 134 milionów ton do 2030 roku…, ale można je ponownie wykorzystać i też z powodzeniem poddać procesowi recyklingu. O co w tym chodzi, jak dać drugie życie niechcianej odzieży i jak wykorzystać stare ubrania? Spróbuję odpowiedzieć na to pytanie.
Recykling ubrań – co to jest
W dużym skrócie recykling to –przetworzenie i ponowne wykorzystanie danego surowca. Dzięki temu (nie trzeba eksploatować dóbr planety w celu pozyskania go i jednocześnie można ograniczyć powstawanie nowych odpadów). To bardzo istotne w przypadku stale malejących złóż zasobów nieodnawialnych i wzrastającego zanieczyszczenia środowiska. Aby zminimalizować negatywny wpływ na środowisko branży modowej, oprócz nowoczesnych ekoprzyjaznych upraw, procesu produkcji, odzież już wyprodukowana musi pozostać w użyciu dłużej! Wyróżniamy zasadniczo dwa procesy:
Reusing – ponowne wykorzystanie (ubrań, elementów garderoby, dodatków…). Reusing jest jedną z najbardziej ekscytujących i pozytywnych zmian w modzie, która została włączona do głównego nurtu komercyjnego i jest coraz śmielej propagowana i wykorzystywana. Wcześniej ponowne wykorzystanie odbywało się wyłącznie nieformalnie lub z oszczędności. Ponowne użycie może być bezpośrednie (second hand) lub może obejmować pewną ilość/część produktu wykorzystaną do modyfikacji istniejącego, reperacji lub stworzenia (zwykle uszycia) nowego ubrania czy zmiany jego przeznaczenia użytkowego.
Recykling – to wykorzystanie przetworzonych odpadów do produkcji nowych włókien. Podstawą recyklingu jest właściwa segregacja i selekcja odpadów (np. używanej odzieży), a następnie przetworzenie ich na nowe produkty. W branży odzieżowej do recyklingu głównie wykorzystuje się ścinki materiałów zbierane od szwalni, z których wytwarza się włókna stanowiące dodatek tzw. wrzutkę do nowych włókien. Włókna z recyklingu zastępują w części istniejące konwencjonalne włókna syntetyczne, jak poliester, poliamid czy akryl. Włókna „wrzutki” mają podobne właściwości techniczne do włókien konwencjonalnych.
Przetwarzaniem tekstyliów zajmują się specjalne, profesjonalne firmy, z których usług korzystają producenci ubrań. To nie znaczy, że my nie mamy w tej kwestii nic do zrobienia. Poza ograniczeniem, stale rosnących, apetytów na nowe ubrania i robieniu rozważnych, przemyślanych zakupów – możemy również zastanowić się nad ponownym wykorzystaniem rzeczy, których planujemy się pozbyć..
- Oddanie zbędnych ubrań w dobre ręce, czyli przekazanie ich dalej. Jest na to kilka pomysłów. Jednym z nich jest podarowanie rzeczy, w dobrym stanie fundacjom, które wspierają osoby ubogie i akceptują taką formę pomocy, albo podarowanie ich komuś, kto potrzebuje takiego wsparcia. Można również zorganizować SWAP, czyli wymianę ubrań z innymi ludźmi, w domu czy miejscu pracy.
- Kolejnym, dobrym rozwiązaniem jest sprzedaż zalegających w szafie, nie noszonych już ubrań. Można to zrobić na wielu platformach internetowych. Również niektóre sklepy z używaną odzieżą skupują noszone, ale utrzymane w dobrym stanie ubrania.
- Kolejnym pomysłem na to, co zrobić z niechcianymi ubraniami, jest wrzucenie ich do kontenerów PCK (mają znak czerwonego krzyża). Znajdziesz je w większości polskich miast (rozmieszczono je w 16 województwach). Nie wszyscy wiedzą, że można w nich umieszczać także zniszczone rzeczy (odzież, buty złączone w pary, ręczniki, zabawki czy pościel), które zostają przetworzone na cele przemysłowe. Te w dobrym stanie – trafią do potrzebujących. Zamiast wyrzucać do kosza, lepiej wrzucić do specjalnego kontenera.
Zrównoważona moda – o co chodzi
Zrównoważona moda to idea łącząca ochronę środowiska z ekorozwojem w branży modowej i odpowiedzialnością społeczną. Co to znaczy? Chodzi o to, żeby rozsądnie gospodarować zasobami naturalnymi, dbać i zwracać uwagę na warunki pracy osób zatrudnionych przy produkcji ubrań oraz uświadamiać konsumentów, by zdawali sobie sprawę, że ich jednostkowe wybory mają, wbrew pozorom, wielkie znaczenie. Prowadzone badania potwierdzają, że wystarczy wydłużyć „życie” naszych ubrań dwukrotnie (tzn. wystarczy nosić ubrania 2 razy dłużejJ), a aż o blisko 50% zmniejszymy negatywny wpływ na środowisko, zapotrzebowanie na energię o 42% a użycie wody przez branżę modową aż o 48%. Warto więc zacząć od siebie!
Źródło: Mistra Future Fashion the outlook report 2011-2019, RISE Research Institute of Sweden AB, September 2019, Stockhol
Jak wykorzystać stare ubrania
Jest jeszcze kilka sposobów na to, by wykorzystać ubrania, które z jakichś względów przestały nam pasować, czy znudziły się lub wyszły z mody. Co można z nimi zrobić? Możemy przerobić je we własnym zakresie, wymieniając guziki na nowe, ozdabiając kryształkami czy naszywając aplikacje. Jeśli jednak nie pasują już nam definitywnie i nie nadają się, by przekazać je innym – nadal jest kilka możliwości. Oto kilka ciekawych pomysłów.
- Stare, bawełniane ubrania (najlepiej nadają się do tego T-shirty) można przerobić na szmatki do ścierania kurzu czy do podłogi.
- Jeśli jesteś miłośniczką robótek ręcznych, umiesz szyć – możesz uszyć z ubrań np. zabawki i przekazać na cel charytatywny. Skrawki starych materiałów wykorzystać możesz też jako łatki.
- Stare dżinsy możemy przerobić na torby na zakupy lub krótkie spodenki na lato
- Znudził Ci się T-shirt? Przerób go modnie, np. wycinając efektowny prosty wzór
Recykling ubrań to nasz drobny, choć niezwykle ważny, wkład w ochronę środowiska. Warto o tym pamiętać. Warto też należeć do grona świadomych konsumentów, którym na sercu leży zarówno dbałość o środowisko naturalne jak i troska o godne warunki życia i pracy, osób zatrudnionych przy produkcji ubrań. Nie zwlekaj. Dołącz już dziś do światowej społeczności działającej na rzecz ochrony środowiska w branży modowej. Dołącz do klubu #30Wears (zanim kupisz nowe ubranie zadaj sobie pytanie: „czy mogę zobaczyć siebie noszącą to 30 razy?”) i nie kupuj ubrań na 2-3 wyjścia, ale na dłużej!