Certyfikaty ekologiczne czyli jak sprawdzić pochodzenie ubrań

Czy ubrania w Twojej szafie są ekologiczne? Czy kupując kolejne części garderoby, zwracasz uwagę na to, czy ich wytworzenie jest przyjazne środowisku? Wiesz jak to sprawdzić?

Ekologiczne ubrania – jak sprawdzić

Wiele czynników decyduje o tym, że ubrania można nazwać ekologicznymi. Istotne są, między innymi,  przyjazne środowisku materiały, z których wyprodukowano daną rzecz, to czy przy wytworzeniu ubrania korzysta się z usług lokalnych, krajowych szwalni (także kraj pochodzenia produktów) i sposób ich dystrybucji.

Na początek trochę teorii w pigułce. Najogólniej i w wielkim skrócie, włókna, a więc w konsekwencji i tkaniny, możemy podzielić ze względu na ich pochodzenie na naturalne (roślinne- np. bawełna, len i zwierzęce- np. jedwab, wełna) i sztuczne, inaczej i coraz powszechniej nazywane regenerowane (np. Lyocell/Tencel, wiskoza, modal, acetat) oraz syntetyczne (np. poliester, poliamid, akryl). Za najbardziej szkodliwe uważa się włókna poliestru z uwagi na fakt, że stanowią źródło niebezpiecznych mikroplastików, które kumulują się we wszystkich organizmach żywych. Natomiast najbardziej powszechnymi są włókna bawełny.

Sprawdzenie tego, czy ubrania są ekologiczne, to w zasadzie nic trudnego.? Czy wystarczy spojrzeć na metkę. Na co zwrócić uwagę?

To, czy nasze ubrania są ekologiczne zależy w dużej mierze od tego czy materiał, z którego pochodzi i proces produkcji spełnia takie kryteria:  

• odnawialność (czy zasób/źródło, z którego pochodzi, jest odnawialne na ziemi czy nie, np. włókna syntetyczne powstają głównie z ropy, której zasób jest ograniczony i nieodtwarzalny po wyczerpaniu, a np. wełna pochodzi z runa owiec i naturalnie odrasta, a więc jest odnawialnym źródłem)
• pochodzenie włókna (np. czy włókno wytwarzane jest w procesie przyjaznym dla środowiska – bez ostrej chemii, pestycydów czy konwencjonalnie – ostra chemia, pestycydy stosowane w uprawach)
• proces, w jakim surowe włókno jest przetwarzane na tekstylia (np. czy w procesie konfekcjonowania stosowano syntetyczne, szkodliwe barwniki czy naturalne, ile wody zużywano…)
• warunki pracy ludzi przy wytwarzaniu tych materiałów (np. czy ludzie pracujący przy uprawach, produkcji odzieży mieli godziwe warunki pracy i adekwatne, nie głodowe wynagrodzenie)
• całkowity ślad węglowy (całkowita suma emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przy produkcji, obejmuje emisję dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i innych gazów szklarniowych /cieplarnianych wyrażone w ekwiwalencie CO₂

W sklepach spotkacie różne produkty i te z certyfikatami i bez. Nie jest łatwo rozpoznać czy produkt jest przyjazny środowisku czy nie. Oczywiście najprościej jest, gdy produkt ma uznany międzynarodowy certyfikat, wówczas na pewno spełnia wysokie normy proekologiczne danej organizacji certyfikującej. A jak sobie poradzić, gdy go nie ma?

• pytaj o  produkty firm działających zgodnie z zasadami fair trade, slow fashion
• czytaj metki i sprawdzaj skład produktu
• wybieraj produkty z certyfikatami potwierdzającym humanitarność procesu produkcji i produkcję przyjazną środowisku
• odwiedzaj strony internetowe producentów, sprzedawców i sprawdzaj czy w swoich wartościach i działaniach kierują się zasadami Fairtrade i zrównoważonej mody
• poznaj opinie innych o wybranych przez Ciebie produktach

Certyfikaty ekologiczne

Certyfikaty ekologiczne są jednym ze źródeł potwierdzenia ekologiczności produktów. Firmy mogą stosować certyfikaty tylko wtedy, gdy na poszczególnych etapach produkcji zostały spełnione kryteria i zasady określone przez organizację certyfikującą. Proces certyfikacji jest procesem czaso – i kosztochłonnym dlatego wiele firm nie ubiega się o formalne certyfikaty, pomimo iż w swojej działalności stosuje zasady Fairtrade i zrównoważonej mody. Jednak warto znać certyfikaty. Oto kilka najpowszechniejszych, które dają wgląd zarówno z proces produkcji ubrania, jak i pochodzenie użytych materiałów.

GOTS czyli Global Organic Textile Standard

GOTS – (Global Organic Textile Standard) to jeden z wiodących na świecie standardów certyfikujących wyroby tekstylne. Obejmuje on wszystkie etapy produkcji i sprzedaży wyrobów z tkanin naturalnych, uwzględniając przy tym także kwestie społeczne i środowiskowe.

Można wyróżnić dwie podstawowe kategorie certyfikatu GOTS:

• Organiczne (ORGANIC) przyznawane produktom w skład których wchodzi co najmniej 95% certyfikowanych włókien ekologicznych.
• Wyprodukowane z użyciem (x%) surowców organicznych (MADE WITH (X%) ORGANIC) czyli produkt zawierający minimum 70% certyfikowanych włókien ekologicznych, maksimum 10% włókien syntetycznych (dopuszczalny wyjątek, kiedy produkt może zawierać 25% włókien syntetycznych – w produkcji odzieży sportowej, skarpet czy legginsów)

oraz cały proces jest zgodny z kryteriami kwalifikacji GOTS. Certyfikat przyznawany jest firmie, która może oznaczać nim swoje produkty spełniające wspomniane kryteria. Nie jest to przechodni certyfikat. Dlatego bardzo często gotowe produkty (ubrania) nie są oznakowane bezpośrednio certyfikatem, a jedynie w składzie produktu podaje się informację, że produkt został wyprodukowany z materiału posiadającego certyfikat GOTS . Tak wizualnie wygląda certyfikat GOTS:  

Textil Ecology Oeko-Tex –  OEKO-TEX®

Textil Ecology Oeko-Tex –  OEKO-TEX® certyfikat gwarantujący wysoką jakość określonych produktów mających bezpośredni kontakt ze skórą, a pozbawionych substancji szkodliwych i niebezpiecznych dla zdrowia.

Firmy, które uzyskują ten certyfikat muszą używać do produkcji – wysokiej jakości, przebadanych surowców. Materiał posiadający ten certyfikat, nie musi być wykonany z organicznych włókien, ale gwarantuje on, że przy jego produkcji nie stosowano substancji toksycznych, a ewentualne stężenie szkodliwych dodatków jest na tyle małe, że nie zagraża osobom wchodzącym z nią w kontakt. Od 1991 roku prawo do wydawania certyfikatu ma również Instytut Włókiennictwa w Łodzi. https://www.oeko-tex.com http://www.iw.lodz.pl

Organizacja wyróżnia IV klasy kategoryzujące produkt pod względem potencjalnego kontaktu produktu ze skórą. Od klasy I -najbardziej restrykcyjnej I (wyroby tekstylne dla niemowląt i dzieci do lat 3) przez klasę II (produkty mające częsty kontakt ze skórą jak np. prześcieradła czy koszulki), klasę III (mniejszy kontakt ze skórą np. kurtka) skończywszy na klasie IV (kontakt ze skórą okazjonalny np. firanki).

Przykłady certyfikatów OEKO-TEX:

FairTrade

FairTrade – znak FAIRTRADE umieszczany jest na certyfikowanych produktach wytworzonych z dbałością o uczciwe relacje w handlu oparte na zasadach zrównoważonego rozwoju na każdym stopniu produkcji. Fairtrade (Fairtrade Labelling Organizations International e.V., FI), opiera się na kilku fundamentalnych zasadach, najważniejsze z nich to:

• uczciwe warunki handlowe dla rolników i sprawiedliwa cena
• odpowiednie warunki pracy i płacy (zatrudnienia)
• niezatrudnianie dzieci
• demokratyczne zarządzanie – decyzje związane z rozwojem firm powinny uwzględniać potrzeby i prawa pracowników
• sprawczość konsumencka; edukacja i zwiększanie świadomości konsumentów

Materiały organiczne czyli tkaniny eko

Ekologiczne tkaniny są przyjazne zarówno dla środowiska naturalnego jak i dla Twojego ciała, ale też i dla ludzi pracujących przy ich produkcji. Materiały ekologiczne – przyjazne środowisku, to nie tylko materiały naturalne, ale wg obecnych standardów to wszystkie te, które powstają w procesach przyjaznych środowisku i człowiekowi. Dlatego ważny jest cały łańcuch, od momentu uprawy, wytworzenia włókna poprzez produkcję materiału, gotowego ubrania, sprzedaż i wreszcie jego utylizację. Tak więc:

• Bawełna organiczna
• Jedwab
• Len
• Lyocell (Tencel)
• Wełna
• Poliester z recyklingu

będą materiałami ekologicznymi o ile powstały w procesach przyjaznych środowisku i ludziom.

Ponieważ branża modowa jest jedną z najbardziej szkodliwych dla środowiska, z uwagi na skalę. Aktualnym wyzwaniem dla przemysłu odzieżowego jest wybór zrównoważonych włókien tekstylnych, produkowanych w procesach przyjaznych dla środowiska i ludzi i przynoszących akceptowalne zyski dla inwestorów. Aby zmniejszyć obciążenie środowiska spowodowane produkcją włókien konwencjonalnych, konieczne jest, aby produkcja alternatywna miała:

• większy pozytywny wpływ na środowisko    
• techniczną możliwość zastąpienia włókien konwencjonalnych (skala produkcji, funkcjonalność, efektywność) – komercjalizacja

Dlatego ciągle trwają badania i powstają nowe materiały i technologie jak produkować odzież ekologiczną i zminimalizować negatywny wpływ branży odzieżowej na środowisko. Z tego też powodu pojawiają się coraz nowe, opatentowane symbole ekologicznie przyjaznych materiałów czy produktów. Już coraz powszechniej możecie spotkać takie symbole, jak:

Warto też śledzić ogólnodostępne źródła np. w Internecie i zapoznawać się z nowinkami w świecie ekologii i symboli.

Eko ubrania – moda czy konieczność

W dobie fast fashion, kiedy kupujemy tanio, często i z reguły pod wpływem impulsu, zapominamy o etycznej oraz ekologicznej stronie produkcji odzieży. Warto to zmienić nie tylko w trosce o planetę, ale także własne zdrowie i … porządek w szafie! Eko ubrania wpisują się w nurt etycznej mody.

Czy wiesz:

1. jaki jest negatywny wpływ na na środowisko głównych faz życia odzieży (źródło: the Outlook report 2011-2019, Mistra Future fashion final program report):

• 79,9% wynika z fazy produkcji
• 11,3% wynika z transportu (są badania pokazujące wpływ transportu aż 22%)
• 3%  dystrybucja i sprzedaż detaliczna
• 2,9% użytkowanie, konserwacja
• 2,8% utylizacja (koniec życia)
• że 4 – 8,6%  całkowitej globalnej emisji gazów cieplarnianych pochodzi z sektora odzieży i obuwia, 20% ścieków, wysyła do oceanów 0,5 mln ton mikrodrobin plastiku
• że szacuje się, że każdego roku na świecie powstaje 92 mln ton odpadów tekstylnych i liczba ta wzrośnie do 134 mln ton do 2030 roku
• wielu konsumentów nosi ubrania tylko od siedmiu do dziesięciu razy, a potem je wyrzuca
• tylko dwukrotne wydłużenie użytkowania rzeczy spowoduje aż o prawie 50% obniżenie negatywnego wpływu mody na środowisko!

Czy warto sprawdzać pochodzenie ubrań, certyfikaty ekologiczne, rodzaj materiału z jakiego zostały uszyte i miejsce, pochodzenie tkanin? A czy warto dokonywać świadomych wyborów i kupować rzeczy, które nie tylko zostaną z nami na lata? Czy warto dbać o środowisko naturalne? Odpowiedź zostawiam Tobie! Mam jednak nadzieję, że Cię przekonałam, że warto.

---